Xenon Oto Ampul Tipleri
Xenon Oto Ampul Tipleri:
Orijinal ekipman olan OEM xenon ampul
kodları D harfi ile başlar (D1S, D2S gibi). Bu tarz ampuller Mercedes, BMW,
Audi, Volvo vs. gibi araçlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. H harfi ile
başlayan xenon ampul kodları aslında halojen ampul yerine kullanılmak için
tasarlanmış, modifikasyon amaçlı xenon ampullerdir (H7, H1 gibi)
En yaygın kullanılan D serisi xenon
ampuller ve özelliklerinden kısaca bahsedelim;
1) D1S: Ateşleyicisi resimde görüldüğü
gibi metal bir kutu içerisinde ve ampulün cam kısmına entegredir. Bu sebeple
çok hızlı bir şekilde maksimum parlaklığına ulaşabilir. Dolayısıyla bi-xenon
mercekli araçlarda far kapalı iken selektör atıldığı zaman (soğuk selektör)
ampul parlaklığına çabuk ulaşabildiği için atılan selektör daha etkili
olacaktır. Genellikle 2004-2005 model ve sonrası araçlarda sıklıkla
kullanılmaktadır. Şekil itibariyle D3S xenon ampullere benzese de,
çalışma voltajı ve soketi D3S ten farklıdır. D1S ve D3S xenon ampuller
birbirinin yerine uymaz ve kullanılamaz.
2) D2S: Ateşleyici ampulün arkasına ayrıca
takılır. Isınma süresi D1S sistemlere göre daha uzundur. Bu nedenle mercekli
kısa farlarda sıklıkla kullanılır. D1S sistemlere göre daha eski bir
teknolojidir. Genellikle 1998- 2005 model araçlarda kullanılmaktadır.
Şekil olarak D4S ampullere benzese de, çalışma voltajı ve soketi D4S ten
farklıdır. D2 ve D4S xenon ampuller birbirinin yerine uymaz ve kullanılamaz.
3) D3S: Bu ampullerde de D1S gibi
ateşleyicisi ampule entegredir. İçerisinde civa olmayan yeni nesil
çevreci bir ampul tipidir. Aynı zamanda D1S ampuller sabit çalışmak için
85 volta ihtiyaç duyarken bu ampuller 42 voltta sabit çalışır. Fiyat olarak en
pahalı D serisi ampullerden birisidir.
4) D4S: Bu ampuller D2S tip ampulün civa
içermeyen yeni nesil cevreci ve daha düşük voltajla sabit çalışabilen modelidir.
Ateşleyicisi ampule entegre değildir. D1S-D3S ve D2S-D4S ampuller neredeyse
birebir aynıdır. Sadece ampulün yuvaya oturduğu tırnak yapısı ve soketleri
farklıdır.
5) D1R-D2R-D3R-D4R: Sondaki R 'reflector'
yani reflektör tabanlı sistemler için üretildiklerini anlatır. S kodlu ampuller
mercekle kullanılmak zorundayken R kodlu ampuller reflektör tabanlı aynalı far
xenon aydınlatma sistemlerinde kullanılır. Üzerlerinde bulunan ısıya
dayanıklı siyah kaplama boya ışığın dağılımını istenen bölgelerde keser,
böylece far aynasının alt tarafına ışık gelmesini engelleyerek karşıdan
gelen sürücünün gözlerinin kamaşmasını engeller. Honda Civic, eski Volvo
S60, eski kasa Mercedes S serileri reflektör tabanlı xenon aydınlatmaya sahip
olan araçlardan bazılarıdır. Ampul kodu sonu S ile biten xenon
ampullerden tek farkları ampulün camının üzerinde bulunan siyah kısımdır. Ampul
kodu R ile biten xenon ampul yerine kodu S ile biten ampul takılırsa
sistem çalışır ancak ışık dağılımı nedeniyle farlardan yansıyan ışık
karşıdan gelen sürücülerin gözünü alır.
Bunların dışında D6S, D8S gibi yeni nesil
ampuller bazı son model araçlarda kullanılabilmektedir.
D1S ve D2S xenon ampuller 85 Volt ile
çalışmaktadır. İnsan vücudu 50Volt ve üzeri gerilim seviyelerinden ölümcül derecede
etkilenebilir. Bu nedenle xenon ampullerin arkasında yada far üzerinde sarı
renk ünlem işareti ile elektrik çarpmasına karşı uyarı işaretleri bulunur. İşin
ehli olmayan ve aracının ampulünü kendisi değiştirmek isteyen kişiler için bu
durum tehlikeli olabilir. Bu nedenle ampul değiştirilirken farların açık
olmadığından, kontağın kapalı olduğundan emin olunmalıdır.
Yüksek voltaj nedeni ile yeni nesil D3S,
D4S Ampullerde gerilim seviyesi bir miktar azaltılarak 42 Volt düzeyine
indirilmiştir. Böylece insan hayatı için elektrik çarpmasına karşı daha güvenli
ampuller üretilmiştir.
Xenon ampuller ömrünü tamamladığı zaman,
içerisindeki gaz seviyesi düştüğü için mor veya pembe renk yanmaya
başlarlar. Bu durumda ampul yenisi ile değiştirilmelidir.
Xenon ampuller ömür olarak sağ ve sol eşit
yıprandığından çift olarak sağ ve sol aynı anda değiştirilmesi önerilir. Bu
şekilde ampuller arasında ışık şiddeti ve renk tonu farkı olmasının önüne
geçilmiş olunur.
Xenon ampul renk tonları (KELVIN) hakkında
diğer bir makalede bahsedilecektir.
